1. Các loại hóa chất độc hại thường gặp

1.1 Hóa chất ăn mòn

Đặc tính: Gây tổn thương nghiêm trọng cho mô sống khi tiếp xúc. Trong trường hợp rò rỉ, chúng có thể gây hư hỏng vật chất, thậm chí phá hủy vật dụng và phương tiện vận chuyển.

Trạng thái: Tồn tại ở dạng rắn, lỏng hoặc khí. Một số chất trở nên ăn mòn khi tiếp xúc với nước, hơi ẩm, benzyl clorsulon hoặc mồ hôi trên da.

Ví dụ:

• Axit và anhydrit: Axit sunfuric, axit clohidric, axit nitric, axit axetic, anhydrit axetic, axit phosphoric, trioxit phospho.
• Kiềm hay bazơ: Kali hydroxit, natri hydroxit, các amin hữu cơ như etanolamin.
• Halogen, muối halogen, halogen hữu cơ: Khí clo, sắt clorua, dung dịch clorit, axetyl iodua.
• Các chất ăn mòn khác: Amoni polysunfua, các peoxit, hydrazine.

1.2 Hóa chất nguy hiểm

Đặc tính: Gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Ví dụ:

• Hơi iot: Gây khó chịu cho mắt và các màng nhầy, tổn thương da khi tiếp xúc.
• Thuốc tím Kali pemanganat: Chất oxi hóa mạnh, dùng để sát khuẩn. Uống nhầm gây ngộ độc, loét niêm mạc, thậm chí thủng dạ dày.
• Nhôm clorua: Kích ứng da, mắt và đường hô hấp.

1.3 Hóa chất độc hại

Đặc tính: Gây nguy hiểm cho đường hô hấp khi hít phải, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí gây tử vong.

Ví dụ:

• Khí Clo: Gây cay mũi, cuống họng, chảy nước mắt, ho, khó thở, buồn nôn, ói mửa.
• Khí Cacbon monooxit: Giảm oxi trong máu, gây tổn thương hệ thần kinh.
• Khí lưu huỳnh đioxit: Gây viêm phổi, ảnh hưởng đến mắt và da.
• Methanol: Gây đau đầu, buồn nôn, khó thở, chóng mặt, ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

1.4 Hóa chất dễ cháy

Đặc tính: Dễ bắt lửa và tiếp tục cháy trong không khí khi tiếp xúc với nguồn lửa.

Trạng thái: Tồn tại ở dạng lỏng, khí và rắn.

Ví dụ:

• Chất khí: Khí metan, butan, propan.
• Chất lỏng: Rượu, hexan.
• Chất rắn: Natri.

2. Nhận biết và tác hại của hóa chất độc hại

Nhận biết hóa chất độc hại

Nhãn cảnh báo: Hầu hết các hóa chất độc hại đều được dán nhãn cảnh báo với biểu tượng và thông tin rõ ràng về mức độ nguy hiểm. Hãy đọc kỹ nhãn cảnh báo trước khi sử dụng bất kỳ hóa chất nào.

Tờ thông tin an toàn hóa chất (MSDS): Mỗi hóa chất đều có MSDS riêng biệt cung cấp thông tin chi tiết về tính chất, tác hại và cách xử lý an toàn.

Tác hại của hóa chất độc hại

Việc tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực cho sức khỏe con người. Ở mức độ nhẹ, một số hóa chất có thể gây kích ứng da, mắt, đường hô hấp, dẫn đến các triệu chứng như mẩn đỏ, ngứa ngáy, khó thở, ho... Nghiêm trọng hơn, các hóa chất có tính ăn mòn mạnh có thể gây bỏng nặng khi tiếp xúc với da, mắt. Hít phải, nuốt phải hoặc tiếp xúc với một số loại hóa chất độc có thể dẫn đến ngộ độc, với các triệu chứng đa dạng như buồn nôn, nôn, đau đầu, chóng mặt, co giật... Đặc biệt nguy hiểm, tiếp xúc lâu dài với một số hóa chất có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, thậm chí trong trường hợp nghiêm trọng, tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể dẫn đến tử vong.

3.  Biện pháp phòng tránh ngộ độc hóa chất

Để đảm bảo an toàn khi làm việc trong phòng thí nghiệm và phòng tránh ngộ độc các hóa chất độc hại, cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp phòng ngừa sau:

• Trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân: Khi tiếp xúc với các hóa chất độc hại, bạn cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ cá nhân như kính bảo hộ, khẩu trang, găng tay, áo lab...
• Đọc kỹ nhãn mác và hướng dẫn sử dụng: Trước khi sử dụng bất kỳ loại hóa chất nào, hãy đọc kỹ nhãn mác, tìm hiểu về tính chất, mức độ nguy hiểm và cách sử dụng an toàn.
• Sử dụng tủ hút khí độc: Khi thao tác với các hóa chất độc hại dễ bay hơi, hãy sử dụng tủ hút khí độc để tránh hít phải hơi độc.
• Lưu trữ hóa chất đúng cách: Các hóa chất độc hại cần được lưu trữ riêng biệt theo tính chất, tránh tiếp xúc với nhau hoặc với các chất không tương thích.
• Xử lý chất thải đúng quy định: Không tự ý đổ các hóa chất độc hại ra môi trường. Hãy thu gom và xử lý chất thải theo quy định của phòng thí nghiệm.