Sự cố môi trường là sự cố xảy ra trong quá trình hoạt động của con người/do biến đổi bất thường của tự nhiên dẫn đến việc ô nhiễm, suy thoái môi trường nghiêm trọng. Tại sao phải xây dựng kế hoạch ứng phó sự cố môi trường? Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường đóng vai trò quan trọng để đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường. Giúp đề xuất biện pháp phòng ngừa và ứng phó, giảm thiểu tác động của sự cố lên con người và nguồn tài nguyên. Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường giúp tối ưu hóa quản lý rủi ro, tăng cường sự chuẩn bị và ứng phó, đảm bảo tuân thủ pháp luật, và xây dựng lòng tin xã hội. Đồng thời, kế hoạch còn phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại kinh tế, đáp ứng yêu cầu pháp lý và quốc tế, góp phần vào sự phát triển bền vững và tạo dựng hình ảnh đáng tin cậy trên thị trường. 1. KẾ HOẠCH PHÒNG NGỪA, ỨNG PHÓ SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG Theo khoản 2 và khoản 3 Điều 108 Nghị định 08/2022/NĐ-CP thì nội dung kế hoạch ứng phó sự cố môi trường sẽ tùy thuộc vào từng cấp ban hành, cụ thể như sau: Nội dung cơ bản của Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường – Xác định và đánh giá nguy cơ xảy ra sự cố môi trường trong quá trình hoạt động của cơ sở, các kịch bản đối với từng loại nguy cơ có thể xảy ra sự cố môi trường; – Phương án phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường bao gồm: công trình, thiết bị và bảo đảm vật tư, dụng cụ, phương tiện cần thiết để ứng phó sự cố môi trường; bố trí lực lượng tại chỗ để bảo đảm sẵn sàng ứng phó với từng kịch bản sự cố môi trường; – Xây dựng kế hoạch tập huấn, huấn luyện, diễn tập về ứng phó sự cố môi trường cho lực lượng ứng phó sự cố tại chỗ; – Phương thức thông báo, báo động khi xảy ra sự cố môi trường và huy động nguồn nhân lực, trang thiết bị để ứng phó sự cố môi trường; – Biện pháp tổ chức ứng phó sự cố môi trường đối với các nội dung quy định tại khoản 3 Điều 125 Luật Bảo vệ môi trường 2020. Xác định nguyên nhân sự cố môi trường; loại, số lượng, khối lượng chất ô nhiễm bị phát tán, thải ra môi trường; Đánh giá sơ bộ về phạm vi, đối tượng và mức độ tác động đối với môi trường đất, nước, không khí, con người và sinh vật; Thực hiện các biện pháp cô lập, giới hạn phạm vi, đối tượng và mức độ tác động; thực hiện khẩn cấp các biện pháp bảo đảm an toàn cho con người, tài sản, sinh vật và môi trường; Thu hồi, xử lý, loại bỏ chất ô nhiễm hoặc nguyên nhân gây ô nhiễm; Thông báo, cung cấp thông tin về sự cố môi trường cho cộng đồng để phòng, tránh các tác động xấu từ sự cố môi trường 2. SỰ CẤP THIẾT PHẢI LẬP KẾ HOẠCH ỨNG PHÓ SỰ CỐ MÔI TRƯỜNG Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn và bảo vệ môi trường. Dưới đây là những tầm quan trọng của kế hoạch ứng phó sự cố môi trường: Đảm bảo an toàn và sự sống của con người: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Giúp xác định và đánh giá các nguy cơ môi trường tiềm ẩn. Từ đó triển khai các biện pháp phòng ngừa và ứng phó. Để đảm bảo an toàn cho con người. Kế hoạch này định rõ các phương án xử lý sự cố. Bố trí lực lượng và tài nguyên cần thiết. Để giảm thiểu hậu quả của các sự cố môi trường. Bảo vệ môi trường và các nguồn tài nguyên: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường giúp đưa ra các biện pháp phòng ngừa và ứng phó nhằm bảo vệ môi trường tự nhiên và các nguồn tài nguyên quan trọng như đất, nước, không khí, sinh thái, động thực vật, và động vật. Điều này giúp ngăn chặn các tác động xấu, hạn chế sự ô nhiễm và bảo vệ sự cân đối và bền vững của môi trường. Tối ưu hóa quản lý rủi ro: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường giúp đánh giá và quản lý rủi ro môi trường một cách hiệu quả. Nó giúp xác định các kịch bản sự cố, phân tích các tác động tiềm năng và đưa ra các biện pháp ứng phó hiệu quả để giảm thiểu tác động và hậu quả của sự cố môi trường. Điều này đảm bảo sự an toàn, bảo vệ tài sản và giảm thiểu thiệt hại kinh tế. Tăng cường sự chuẩn bị và ứng phó: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường định rõ. Các quy trình, trách nhiệm và vai trò của các đơn vị liên quan. Trong việc ứng phó với sự cố môi trường. Nó bao gồm cả việc tập huấn, huấn luyện và diễn tập. Để nâng cao năng lực và sẵn sàng. Cho việc đối phó với các tình huống khẩn cấp. Kế hoạch này giúp tăng cường khả năng phản ứng nhanh chóng. Và hiệu quả trong việc ứng phó với sự cố môi trường. Tuân thủ quy định pháp luật: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Tuân thủ các quy định và luật pháp liên quan đến bảo vệ môi trường. Nó đảm bảo rằng các hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp. Và các chủ đầu tư tuân thủ các quy định về quản lý môi trường. Đồng thời đảm bảo khả năng phản ứng và hỗ trợ. Từ phía chính quyền và các cơ quan liên quan trong việc ứng phó với sự cố môi trường. Xây dựng lòng tin và đảm bảo trách nhiệm xã hội: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng lòng tin của cộng đồng và các bên liên quan. Khi tổ chức, doanh nghiệp hoặc chính phủ có một kế hoạch ứng phó môi trường chặt chẽ và hiệu quả, nó cho thấy sự chăm sóc và trách nhiệm xã hội của họ đối với môi trường và cộng đồng. Điều này có thể tạo ra sự tin tưởng và ủng hộ từ phía công chúng, cũng như tăng cường hình ảnh và danh tiếng của tổ chức hoặc doanh nghiệp. Phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại kinh tế: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Giúp phòng ngừa và giảm thiểu thiệt hại kinh tế. Do các sự cố môi trường gây ra. Bằng cách xác định và đánh giá nguy cơ môi trường. Triển khai các biện pháp phòng ngừa và ứng phó. Kế hoạch này giúp giảm thiểu thiệt hại tài chính, sản xuất và kinh doanh do sự cố môi trường gây ra. Nó cũng giúp tăng tính bền vững của các hoạt động kinh doanh. Và đảm bảo sự phát triển bền vững trong lĩnh vực môi trường. Đáp ứng yêu cầu pháp lý và quốc tế: Kế hoạch ứng phó sự cố môi trường. Đóng vai trò quan trọng trong việc đáp ứng yêu cầu pháp lý và quốc tế về bảo vệ môi trường. Việc có một kế hoạch ứng phó môi trường đúng quy định. Giúp đảm bảo tuân thủ các quy tắc và tiêu chuẩn môi trường. Được thiết lập bởi pháp luật và các tổ chức quốc tế. Điều này có thể đưa ra lợi thế cạnh tranh cho các tổ chức và doanh nghiệp. Trong việc tham gia vào các hoạt động kinh doanh quốc tế và xây dựng hình ảnh đáng tin cậy. Trên thị trường quốc tế.

Nhiều hóa chất nguy hiểm sử dụng sai mục đích gây khó khăn cho cơ quan quản lý, DN. Theo đó, quản lý hóa chất, đặc biệt hóa chất nguy hiểm bắt buộc khai báo. Phân định rõ các loại hóa chất nguy hiểm, độc hại Theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét, cho ý kiến vào Kỳ họp thứ 8 diễn ra vào tháng 10/2024. Theo ông Phùng Mạnh Ngọc -Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương), hiện nay, quy định về quản lý hóa chất chủ yếu tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu hóa chất. Trong khi đó, các quy định đối với hoạt động sử dụng hóa chất chưa đảm bảo được hiệu lực quản lý, các quy định về vận chuyển, thải bỏ hóa chất còn chung chung và chưa được quan tâm, dẫn đến những lỗ hổng quản lý trong chu trình vòng đời của hóa chất. Nhiều sản phẩm tiêu dùng chứa hóa chất nguy hiểm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến người dân hoặc có thể ảnh hưởng lâu dài đến môi trường khi thải bỏ, tuy nhiên Luật chưa có quy định điều chỉnh. Ngoài ra, việc thi hành pháp luật về quản lý hóa chất đôi khi còn chưa nghiêm. Nhiều hóa chất nguy hiểm bị sử dụng sai mục đích gây ra nhiều khó khăn cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Nhiều đơn vị xem nhẹ các quy định về an toàn hóa chất, không thực hiện hoặc thực hiện đối phó, hình thức, chưa đảm bảo công tác phòng ngừa và ứng phó sự cố hóa chất. Giữa các cơ quan quản lý còn thiếu cơ chế phối hợp, chia sẻ thông tin về công tác quản lý hóa chất. Liên quan đến nội dung khai báo hóa chất và bảo mật thông tin hóa chất quy định trong dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) là 2 vấn đề được, doanh nghiệp quan tâm. Theo các doanh nghiệp, việc đầu tư sản phẩm mất rất nhiều tâm sức, nguồn lực, do đó để bảo hộ những sáng chế, phát minh của doanh nghiệp, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp đầu tư phát triển, cần xây dựng thông tư, nghị định liên quan đến bảo mật thông tin. Đại diện cho doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoài Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Dow Việt Nam kiến nghị: "Doanh nghiệp rất mong muốn được hợp tác để tạo điều kiện cho cơ quan quản lý nhà nước tiếp cận những thông tin. Ngược lại thì cũng rất mong muốn được có nghĩa vụ phải bảo mật thông tin. Doanh nghiệp phải đầu tư rất là nhiều để đưa ra một sản phẩm. Chúng tôi đã gặp một vài trường hợp hải quan yêu cầu phải khai báo 100% hóa chất, như vậy cũng vi phạm đến bảo mật thông tin" Tuy nhiên lãnh đạo Cục Hóa chất nêu, thông tin doanh nghiệp khai báo chính là dữ liệu sống để các cơ quan quản lý có thể ứng phó nếu xảy ra sự cố. Nếu tổ chức, doanh nghiệp chỉ khai báo 1 lần vào cuối năm sẽ dẫn đến việc "cô lập" dữ liệu. Việc không biết trong kho của các doanh nghiệp có loại hóa chất nào và ứng xử sai với sự cố hóa chất sẽ trở thành thảm họa đối với môi trường và sức khỏe con người. Ông Phùng Mạnh Ngọc cũng khẳng định: "Không phải hóa chất nào cũng chữa được bằng nước; không phải hóa chất nào cũng bằng các biện pháp thu gom. Theo đó, quyết định khai trên cơ sở dữ liệu thì chúng ta có dự liệu sống để có thể làm được. Còn nếu không khai trên cơ sở dữ liệu mà bảo là phiền hà, làm 1 năm 1 lần thì dữ liệu đấy là dữ liệu chết. Như vậy khi xảy ra sự cố thì không thể cung cấp dữ liệu để xử lý những vấn đề liên quan". Quy định chặt chẽ hơn trong quản lý hóa chất độc hại, nguy hiểm Trong dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) cần có khái niệm rõ ràng về hóa chất độc hại; trách nhiệm xử lý hóa chất độc tồn dư, hóa chất, sản phẩm chứa hóa chất độc bị tịch thu. Ông Đỗ Quang Huy - Phó Chủ tịch Hội các phòng Thử nghiệm Việt Nam đưa ra đề xuất, đối với hóa chất tồn dư, chất độc hóa học thì nên tách ra làm 2 loại là hóa chất tồn trữ và tồn dư. Bởi sau chiến tranh, vẫn còn nhiều hóa chất tồn dư và tồn trữ ở các bến bãi, nhà kho mà cơ quan chức năng và địa phương vẫn chưa phát hiện ra. Bộ Quốc phòng có thể lập kế hoạch, quy trình xử lý đặc biệt, trình Chính phủ phương án xử lý các loại hóa chất tồn trữ. Còn với hóa chất tồn dư ở trong môi trường thì nên theo quy trình xử lý như cơ quan, đơn vị đang thực hiện là đúng. Nêu quan điểm về phân định các loại hóa chất độc hại cho con người, đại biểu Nguyễn Quang Huân - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Dương chỉ ra, ban soạn thảo dự án Luật cần phân định các loại hóa chất bởi có những loại hóa chất rất thiết thực với đời sống xã hội và loại hóa chất độc hại. Những hóa chất nguy hiểm, độc hại như axit, xyanua... ảnh hưởng đến sức khỏe con người cần được nghiêm cấm sử dụng phải được ghi rõ ở trong dự án Luật Hóa chất (sửa đổi). Đối với các hành vi bị cấm, tại khoản 4 Điều 7 nêu rõ: Cấm sử dụng hóa chất thuộc danh mục không được phép sử dụng để sản xuất và bảo quản thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thức ăn gia súc, thức ăn thủy sản, thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, sản phẩm hóa chất tiêu dùng. Thế nhưng, trong nội dung này lại không quy định các loại biệt dược như thuốc ngủ không được bác sĩ kê đơn hay các tinh chất chiết suất để chế biến thành các loại heroin, ma túy là hành vi bị cấm. Do vậy, đại biểu Nguyễn Quang Huân đề nghị Ban soạn thảo dự án Luật cần đưa các biệt dược như trên vào các hành vi bị cấm sử dụng. Trao đổi với Báo Công Thương, ông Phùng Mạnh Ngọc cho hay, cần thiết phải quản lý hóa chất nguy hiểm và việc khai báo thông tin hóa chất hiện nay hoàn toàn không gây phiền hà, không mất nhiều thời gian của các tổ chức, doanh nghiệp, bởi tất cả đang được triển khai hoàn toàn trên hệ thống dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4. “Với những bất cập trên, dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi) lần này được kỳ vọng sẽ có những quy định chặt chẽ hơn trong quản lý hóa chất độc hại, nguy hiểm”- ông Phùng Mạnh Ngọc nói.                                                                                                                                                                                                                                     (Nguồn: Báo Công Thương)

Hóa chất môi trường là các hợp chất hóa học được sử dụng để giảm thiểu hoặc loại bỏ các chất ô nhiễm trong môi trường. Các loại hóa chất môi trường bao gồm các chất oxy hóa, các chất khử và các chất xúc tác. Các hóa chất môi trường có thể được sử dụng trong quá trình xử lý nước thải, xử lý khí thải, xử lý chất thải và các ứng dụng khác để giảm thiểu tác động của các hoạt động công nghiệp đến môi trường và sức khỏe con người. Tuy nhiên, việc sử dụng các hóa chất môi trường cũng có thể có tác động tiêu cực đến môi trường và sức khỏe con người nếu không được sử dụng đúng cách. Do đó, việc sử dụng các hóa chất môi trường phải tuân thủ các quy định và hướng dẫn về an toàn môi trường và sức khỏe được đưa ra bởi cơ quan chức năng.